Đã từ lâu, khi nói tới máy tính là người ta nói đến hệ điều hành Windows, bộ phần mềm Office và Microsoft. Song hiện nay hệ điều hành Linux đang vươn lên mạnh mẽ trong mọi lĩnh vực, từ những chiếc siêu máy tính cho tới điện thoại di động và trở thành đối trọng đáng kể của Windows.
Google chạy trên 10 000 máy chủ Linux. Amazon, trang web bán hàng trực tuyến nổi tiếng chuyển sang dùng Linux và tiết kiệm được 17 triệu đôla. Quốc hội Pháp đã bắt đầu dùng Ubuntu trên hơn 1000 máy tính. Và kể từ bộ phim bom tấn "Shrek" hãng DreamWorks studio đã sử dụng Linux để thực hiện đồ họa 3-D và các hiệu ứng đặc biệt.
Trừ khi bạn sử dụng máy tính Macbook của Apple, hoặc bạn là một chuyên viên máy tính thì hiển nhiên là máy tính của bạn cài một phiên bản nào đó của hệ điều hành Windows. Có rất ít lựa chọn bởi hầu hết máy tính khi bán ra đều được nhà cung cấp cài đặt Windows. Liệu có lúc nào bạn cảm thấy buồn tẻ và nhàm chán?
Thật may là tình trạng này đang từng bước đổi thay. Dell, một trong những nhà cung cấp máy tính dùng trong kinh doanh và hộ gia đình lớn nhất thế giới, đã bán những dòng máy tính mới đầu tiên có cài Linux.
Ưu thế của Linux
So với Windows, những ưu điểm nổi trội của Linux bao gồm: tốc độ nhanh hơn, ít gặp rắc rối với virus và hoàn toàn miễn phí. Trong suốt một thập kỉ, gần như Linux chỉ được người dùng tự cài đặt, tuy nhiên giờ đây hệ điều hành ưa thích của các chuyên viên công nghệ thông tin đang trở nên phổ dụng.
2 model mới của Dell sử dụng Linux là desktop 530n và laptop 6400n. Giá của chúng đều thấp: 530n có giá 667 USD và 6400n là 809 USD. Điều này có được là do bản Linux của nó là hoàn toàn miễn phí. Thêm vào đó, Linux không đòi hỏi cấu hình cao như Windows, do đó bạn hoàn toàn có thể mua những phần cứng cũ hơn, giá rẻ hơn mà tốc độ chạy hoàn toàn tương đương với máy sử dụng Windows.
Đa số những người đã từng sử dụng 2 hệ điều hành này họ đều yêu thích Linux hơn. Bạn có biết Michael Dell, ông chủ của hãng máy tính Dell nổi tiếng sử dụng hệ điều hành nào cho máy tính ở nhà của ông ta không ? Câu trả lời là: Linux Ubutu. Tại sao người có tài sản tới 15,8 tỉ đôla này lại không sử dụng Windows (ở đây chắc rằng tiền không phải là vấn đề)? Ngoài ra ông ta sử dụng trình duyệt web Firefox của Mozilla và gói phần mềm văn phòng OpenOffice miễn phí. Đó là câu hỏi dành cho Microsoft.
Hơn nữa Linux không hề xung đột với Windows, bạn hoàn toàn cũng có thể sử dụng Internet Explorer và Microsoft Office trên Linux. Phiên bản Linux Ubuntu có đầy đủ các tính năng mà bạn cần. Một chương trình office mạnh mẽ, một trình duyệt web có cài messenger, một chương trình e-mail thân thiện và... bạn cũng có thể sử dụng cả iPod.
Windows mặt khác vẫn tiếp tục chịu sự tấn công của các tay “tin tặc” trên mạng. Các phần mềm đi kèm với nó đều rất cơ bản. Bạn chỉ có Internet Explorer và Outlook Express để duyệt web và e-mail, một trình Notepad, một chương trình vẽ Paint và một bộ xử lý Word cùng với vài ứng dụng media khác. Nếu bạn muốn các phần mềm khác, bạn phải trả tiền.
Rõ ràng, lợi thế so sánh của Linux với Windows là rất lớn. Việc hoàn toàn miễn phí hệ điều hành và các phần mềm cũng như ít nguy cơ tấn công khiến người dùng Linux ngày một đông đảo.
Linux được Linus Torvalds, một sinh viên ở Helsinki - Phần Lan, sáng tạo ra năm 1991. Năm 2003, Microsoft đã đưa Linux vào danh sách những mối nguy hiểm cao của họ. “Môi trường kinh tế chung là nguy cơ số 1. Linux và các phần mềm phi thương mại là nguy cơ số 2” - John Connors, chủ tịch phụ trách tài chính của Microsoft, đã tuyên bố như vậy.
Thật ra Linux phải cần đến 2,5 triệu người sử dụng mới có thể tăng thêm 1% thị phần, song với tin đồn rằng Toshiba sẽ cung cấp máy tính cài Linux, có vẻ Linux bắt đầu là một thách thức thực sự cho Windows và Microsoft.
So sánh tính năng giữa 2 hệ điều hành
| Nội dung so sánh | Linux Ubuntu | Windows Vista |
| Ưu điểm | Tốc độ nhanh, không đòi hỏi cấu hình máy cao | Giao diện 3D đẹp mắt, chuyển đổi nhanh giữa các cửa sổ, tính năng search mạnh |
| Nhược điểm | Giao diện đơn giản do đã lược bớt để tối ưu hóa, không có chức năng “plug and play” | Việc nhiều chương trình hiện vẫn chưa tương thích với Vista là một nguyên nhân khiến nhiều người dùng không muốn sử dụng |
| Giá cả | Miễn phí (nếu bạn cần hỗ trợ kĩ thuật thì có thể mất phí) | 365 $ cho bản Premium Edition.giá của bản Ultimate Edition là 648 $ |
| Chơi nhạc | Có đầy đủ các tính năng: chơi nhạc , rip nhạc bằng Sound Juicer, Rhythmbox thực hiện chức năng tổ chức và nghe Internet radio, Serpentine để burn CD và Sound Recorder để ghi âm) | Tốt hơn Linux. Phiên bản Windows Media Player mới cho phép bạn ripCD, mua các bản nhạc mới và liên kết tới 1 Mp3 player |
| Xem ảnh và chơi video | F-spot phục vụ việc sao ảnh từ máy ảnh và tổ chức thành album. Tính năng xem video của Totem Movie Video được đánh giá cao | Windows Media Center cho phép bạn duyệt ảnh, xem slideshow, chơi DVD, xem và ghi TV từ web, download phim và xem video gia đình. |
| Làm việc | Open Office hiện được đánh giá rất tốt và hoàn toàn miễn phí | Bạn sẽ mất 588 $ để mua Windows Vista Business có phần mềm fax. Microsoft Office có giá 608 $ |
| Lỗi hệ điều hành | Không có | Microsoft thông báo là Vista là bản Win hoàn chỉnh nhất nhưng người sử dụng vẫn phàn nàn rất nhiều |
| Khả năng chống virus | Ít bị ảnh hưởng của Virus. Phần mềm Aegis Virus Scanner tích hợp sẵn có thể chạy ở chế độ nền | Bạn cần phải mua một vài phần mềm chống virus, kiểu như Norton Internet Security 2007 với giá khoảng 81,1 $ |
Quang Tung (Theo technewsworld)
Bình luận
M. Dell dùng Ubuntu vì... ko biết cách diệt virus
[quote]Các phần mềm đi kèm với nó đều rất cơ bản. Bạn chỉ có Internet Explorer và Outlook Express để duyệt web và e-mail, một trình Notepad, một chương trình vẽ Paint và một bộ xử lý Word cùng với vài ứng dụng media khác. Nếu bạn muốn các phần mềm khác, bạn phải trả tiền.[/quote]
Tác giả bài này nhắc đến Firefox, OpenOffice mà không biết nó chạy được trên Windows à ? Hoặc là chỉ có mỗi cái đĩa setup Windows, không biết tải chương trình miễn phí về xài. Với người dùng bình thường, họ có rất nhiều phần mềm miễn phí cho Windows.
Dùng Linux thì làm sao chạy được Adobe Photoshop, Adobe Illustrator, Corel Draw, AutoCAD và một loạt phần mềm quan trọng khác chỉ chạy trên Windows.
Thưa bác Hải Nam, cái mà em muốn nói đến ở đây là tính cạnh tranh của Linux so với Windows.Tất nhiên là hơn 1 chục năm nay, cả thế giới xài Win nên các phần mềm sản xuất ra chạy được với nó là chuyện không phải bàn.Nếu Linux phổ biến thì em tin là "tất lẽ dĩ ngẫu" sẽ có các phần mềm như pác nói.
PS: thế bác đang xài Shop, Cad, Corel có bản quyền hay là dùng crack? Em thì chùa tất.hì hì ;D
Nếu "tương lai các phần mềm cho Linux sẽ tốt hơn cho Windows" thì cái này dành cho nhà đầu tư, người dùng không cần bận tâm.
Photoshop, Corel ít xài, vì không phải người dùng chuyên nghiệp. Còn Autocad lúc trước xài thì có bản quyền, Windows Vista trên desktop cũng có bản quyền, Windows XP trên laptop cũng có bản quyền nốt
Nhưng tiền bản quyền không phải là tất cả (thí dụ ông Dell).
Nhiều người có xu thế "ghét Windows". Sẽ có một bài giới thiệu về quan điểm của Icaza (người sáng tạo ra giao diện Gnome) đối với OOXML của M$
Hiện tại các phần mềm xử lý đồ họa trên Linux đã không còn kém gì win nữa.
Mà cái so sánh ở trên nói là Linux không có chức năng Plug and Play :|, Đề nghị tác giả bài viết update kiến thức về Linux đi. Linux hiện giờ chứ không phải Linux của vài năm về trước nữa. Từ khi Kernel nâng cấp lên 2.6.x thì các chức năng Plug and Play giờ không thua kém gì Windows hết.
Còn hiệu ứng Aero của Windows Vista là bắt chước theo Linux chứ đừng nói là Linux kém cỏi trong việc hiển thị đồ họa.
Hiện nay các phiên bản Linux đã hướng tới người dùng Desktop rất nhiều rồi. Nếu có thể các bạn hãy thử xài Ubuntu rồi hãy review lại Windows của mình (Trên cùng một máy). Nhiều lúc chúng ta đánh giá chủ quan vì máy chỉ xài có Windows từ xưa tới giờ chưa cài thằng khác vô thì làm sao đánh giá khách quan được.
Cuối cùng xin nhắc lại là: Linux hiện nay đã khác so với Linux cách đây khoảng 3 năm rất rất nhiều rồi.
Góp Ý
Chúng ta không thể so sánh một cách đơn giản giữa Windows và Linux được. Đúng ra là không ai hơn ai nhưng chúng ta phải có sở thích của chúng ta. Theo tôi thì sài windows tốt hơn linux nhiều. Như bình luận trở trên là Linux không cần cấu hình máy mạnh (hơi bị lầm). Còn cách so sánh không thích hợp. Tôi rất thích dùng linux vì chúng là điều thú vị để cho tôi tìm tòi và học hỏi. Còn đối với windows hình như là có sẵn từ phần mềm lẫn phần cứng hầu như các nhà viêt phần mềm và các nhà sản xuất phần cứng đều hỗ trợ windows cả. Vậy các bạn thấy sài Windows có thú vị không? Tóm lại lời của phân tích của tác giả trên hơi bị nghèo.
Đúng, khó có thể so sánh đầy đủ trong 1 bài viết ngắn mang tính chất trực quan... Theo bạn thì dùng Window tốt hơn nhiều... nhưng theo những sinh viên kỹ thuật, công nghệ...và các kỹ sư ở các nước phát triển (Châu Âu, Mỹ...) thì họ đã quen và chỉ dùng Linux. Vậy đậu là sự khác biệt về nhận thức giữa sinh viên, kỹ sư các nước đó và Việtnam ??? Không phải do vấn đề tiền phải trả cho license Windows bạn à.
Ngoài ra chính cộng đồng Linux đã giúp môi trường cạnh tranh thông thoáng hơn... và nhờ đó Microsoft phải bán các bản Windows rẻ hơn cho sinh viên.
... và khi Microsoft bán các bản Windows rẻ hơn cho SV thì sẽ có những SV xài Windows ;D
Tuy nói rằng là hiện nay Linux đã rất tiến bộ cả về giao diện lẫn trình điều khiển nhưng nói gì thì nói tạm thời Linux vẫn có những hạn chế nhất định.
Có quá nhiều nhóm phát triển Linux -> có nhiều phiên bản Linux khác nhau và khi cài đặt thêm ứng dụng cho các hệ điều hành cùng sử dụng nhân Linuxt thì lại khá là khác biệt và rắc rối.
Cách sử dụng trên Linux chưa thật thân thiện với người sử dụng như trên Windows.Tuy Linux đã cải tiến nhiểu, về mặt đồ họa có khi còn hơn cả Windows nhưng không thật sự dễ dùng.
windows đã được hỗ trợ sẵn nên một người bình thường không biết tí gì về máy tính cũng có thể nhanh chóng làm quen và thao tác dễ dàng.
Còn đối với Linux, người sử dụng chí ít cũng phải có một chút kiến thức thì mới có thể tạm thời sử dụng được nó ở một mức nào đó.
Còn giới chuyên nghiệp và cao cấp họ đều thích Linux hơn là do Linux cho phép họ can thiệp sâu hơn thao tác được nhiều chức năng hơn điều mà họ không thể làm đối với window.
Còn nói rằng Linux an toàn hơn window thì cũng không hẳn đã đúng, thử đặt mình vào vị trí của người tạo ra các phần mềm độc hại, bạn thích đầu độc một số lượng lớn người hay chỉ là một số ít người. Mà số ít này đại đa số đều là những chuyên gia hay có hiểu biết về máy tính ở một mức nhất định -> đầu độc được họ là không dễ dàng gì. Trong khi đó windows thì rất nhiều người sử dụng, mà số lượng người dùng amateur cũng nhiều -> chọc phá họ hay lừa đảo họ vẫn dễ hơn rất nhiều chứ.
Cho tới khi nào Linux phổ biến và người dùng mới lần đầu biết đến máy tính cũng có thể sử dụng thì lúc đó Linux cũng chẳng còn an toàn nữa.
Lại một tranh luận nữa về Linux và Windows ;D Theo tôi mỗi hệ điều hành có những điểm mạnh và yếu riêng của nó.
Linux ban đầu được viết ra và sử dụng bởi cộng đồng các computer geeks nên coi trọng vào tính bảo mật, ổn định với phương châm KISS (Keep it small and simple) nên ko cần giao diện đồ họa gì cả chỉ cần có shell và các lệnh là có thể làm được mọi việc, và trên hết cả là trao toàn quyền sử dụng vào tay người dùng. Còn Windows được viết ra hướng vào những người dùng thông thường tức là những người dùng sử dụng máy tính cho công việc của họ chứ ko phải là để vọc hay quậy phá với mã nguồn do đó nó phải trade off các tính năng cao cấp để có được sự tiện dụng và thân thiện.
Hơn nữa mọi người đã quá quen dùng Windows và bây giờ khi chuyển sang Linux họ sẽ cảm thấy bỡ ngỡ và gặp khó khăn khi sử dụng mặc dù bây giờ Linux đã dễ dùng hơn rất nhiều trước đây. Trước đây để có được một hệ thống Linux gọi là dùng được và thân thiện có lẽ những người dùng bình thường sẽ rất vất vả nếu ko nói là potay.com. Nào là các vấn đề cấu hình khi cài đặt, rồi biên dịch lại kernel, rồi cài đặt chương trình thì ko phải cứ đúp chuột rồi next next là được. Bạn sẽ phải compile rồi các vấn đề về dependency. Nói chung là sẽ rất nhức đầu. Chưa hết bạn sẽ còn phải đọc tài liệu hướng dẫn và học rất nhiều thì mới có thể sử dụng được Linux. Những việc này có lẽ chỉ phù hợp với đối tượng người dùng thích tìm hiểu hoặc các computer geek. Còn người dùng bình thường thì điều quan trọng nhất khi họ dùng máy tính ko phải là nó chạy hệ điều hành gì mà nó có thể làm được gì cho họ và nó có dễ dùng ko, nó có làm được việc mà họ mong muốn hay ko?
Có lẽ cộng đồng Linux đã nhận ra hạn chế này nên trong thời gian gần đây Linux đã trở nên thân thiện hơn nhiều. Với 2 giao diện desktop phổ biến là KDE và GNOME cùng với nhiều cải tiến trong việc hỗ trợ các thiết bị phần cứng Linux đang dần thu hút được sự quan tâm của người dùng bình thường. Hãy thử một lần sử dụng Ubuntu hoặc Suse bạn sẽ thấy một hình ảnh khác hẳn về Linux. Giao diện đồ họa đẹp và rất thân thiện ko khác gì (ko nói là hơn Windows). Cái chính là người dùng đã quá quen với Windows rồi và việc thay đổi thói quen của người dùng là rất khó. Linux sẽ cần thêm một thời gian nữa.
Một điều nữa về tính bảo mật. Linux ban đầu được viết như là một clone của Unix, một hệ điều hành mạng đa người dùng nên yếu tố bảo mật và ổn định rất được chú trọng. Chính vì thế mà Windows ko thể cạnh tranh được với Linux trên thị trường máy chủ. Tôi cũng đồng ý với ý kiến của bạn Bùi Bình là ko có hệ điều hành nào là an toàn cả nhưng ít ra có thể nói là Linux an toàn hơn Windows.
Về các ứng dụng cho Linux thì tất nhiên là do nó ra đời sau và mới gần đây được quan tâm nhiều hơn nên số lượng phần mềm cho nó ko thể bằng được Windows. Tuy nhiên vẫn có rất nhiều phần mềm miễn phí rất tốt có thể thay thế cho các chương trình tương ứng trong Windows chẳng hạn Firefox, OpenOffice, Gimp,... Vấn đề ở đây vẫn là Linux đã chậm chân hơn Windows và người dùng đã quá quen với các ứng dụng của Windows rồi. Và bởi có một lượng người dùng đông đảo như vậy nên tất yếu là các công ty cũng ko dại gì mà port các phần mềm của họ sang nền tảng Linux cả vì việc này rất tốn kém và hơn nữa còn là vấn đề bản quyền.
Như vậy có thể nói Linux chưa thể thay thế được Windows trong thời gian tới. Sẽ còn rất nhiều việc phải làm và sẽ mất một thời gian dài nữa Linux mới có được lượng người dùng ngang bằng Windows. Tuy nhiên Windows đã thực sự cảm thấy được hơi thở của Linux ngay sau lưng mình. Sự cạnh tranh giữa hai đối thủ này tất nhiên là sẽ có lợi cho người dùng ;D
Và thêm nữa việc sử dụng hệ điều hành nào là do ý thích và mục đích của người dùng đó. Chúng ta không nên sa đà vào việc so sánh cái nào hơn cái nào. Đã có quá nhiều tranh cãi về vấn đề này trên các diễn đàn và cuối cùng là ko đi đến đâu cả. Đơn giản là vì ai cũng bảo vệ hệ điều hành mà mình đang dùng.