Cuối 2012, trong khi Microsoft đang xoay trở với những cú sốc giảm sút lợi nhuận và hoàn thiện Windows Phone 8 (WP8), "nhà Táo" đã trống chiêng công bố iOS 6, Android cũng nhộn nhịp với các phiên bản mới. Thực tế của việc giảm 5% thị phần máy tính bảng trong suốt gần một năm qua buộc Microsoft trình làng Windows Phone 8, để vượt qua cái bóng của phiên bản trước.
Nền tảng
Kể từ Windows Phone 7 (WP7), Microsoft đã cố gắng chuẩn hóa mọi chi tiết phần cứng: các sản phẩm của những nhà sản xuất thiết bị gốc OEM luôn được khép khuôn vào vi xử lí lõi đơn, hiển thị WVGA, không có bộ nhớ ngoài… Điều này giúp WP7 trình diễn trơn mượt và hiểu quả. Tuy nhiên, với Windows Phone 8, Microsoft đã đập bỏ hàng rào này để tăng khả năng cạnh tranh với các đối thủ cùng phân khúc với những thay đổi đáng kể.
Xử lí đa nhân là động thái thay đổi đầu tiên trong vòng 2 năm, các thiết bị sử dụng hệ điều hành này sẽ khởi động trên vi xử lí dual-core Snapdragon S4. Nếu bạn đã từng hài lòng với tốc độ trình diễn của WP7, thì hẳn WP8 sẽ không làm bạn thất vọng.
Windows Phone 8 hỗ trợ xử lí đồ họa mạnh mẽ hơn với ba mức độ phân giải WVGA (800x480), WXGA (1280x768) và HD (1280 x720) phục vụ nhu cầu giải trí. Tuy nhiên WP8 vẫn còn quá chậm trong việc đột phá khi đối thủ Android đã tiến tới hỗ trợ hiển thị Full HD (1080p).
Bộ nhớ ngoài lên tới 64 GB cũng được hỗ trợ trong WP8. Chức năng NFC cũng được tận dụng triệt để nhằm chia sẻ nội dung từ điện thoại tới máy tính cá nhân một cách dễ dàng.
Tuy nhiên thay đổi lớn nhất là sử dụng nền tảng nhân Windows NT 6.2 mới nhất dùng chung với Windows 8, RT. Với sự thay đổi này, WP8 tăng cường hỗ trợ xử lí đa nhân, tệp tin hệ thống và ứng dụng có thể đồng thời phát triển cùng một lúc trên W8 và WP8.
Tuy nhiên, những sự thay đổi trên dù rất mới với WP nhưng có vẻ đi khá chậm so với Android hay iOS. Tính ổn định cũng như chất lượng ứng dụng chưa có cơ hội so sánh, bởi các ứng dụng cũ của WP7 hoạt động không thực sự hiệu quả với WP8.
Thiết kế, giao điện
Windows Phone đã thay thế các biểu tượng tĩnh xuất hiện hàng loạt trên các hệ điều hành đối thủ với công nghệ Live Tiles. Start không còn dừng lại ở nghĩa “khởi động”, mà đã trở thành tấm vé thông hành để người dùng tùy chỉnh và cá nhân hóa điện thoại của mình.
Người dùng có thể nhúng thông tin dễ dàng vào màn hình khởi động và theo dõi thông tin trên thời gian thực. Ngoài ra, WP8 hỗ trợ chức năng co giãn biểu tượng để tùy chỉnh kích cỡ và vị trí của biểu tượng trở nên có tổ chức, dịu mắt, dễ nhìn và sử dụng hơn.
Có khá nhiều điểm khác biệt với WP7, chủ đề (Theme) WP8 được bổ sung thêm 20 sắc màu. Màn hình khóa cũng có nhiều tùy biến hơn với các phiên bản cũ, WP7 chỉ cho phép hiển thị Lịch (Calendar) còn WP8 cho phép người dùng lựa chọn ảnh nền đến việc thiết lập hiển thị thông báo (Notifications) phong phú như lịch, tin nhắn, cuộc gọi.
Góc dành cho trẻ em (Kid Corner)
WP8 cho phép các bậc phụ huynh dành một không gian riêng trên thiết bị cho trẻ. Để sử dụng góc Kid Corner, người dùng có thể nhúng ô vuông trên màn hình khởi động và truy cập trực tiếp, hoặc có thể đi từ màn hình khóa.
Trong không gian này, các ứng dụng đã được người dùng lựa chọn trước. Trẻ em có thể tùy chỉnh nhưng không thể thêm ứng dụng hay các phím bấm Menu cũng bị vô hiệu hóa. Tính năng này giúp trẻ tiếp cận sớm với công nghệ và không gây phiền toái mỗi khi bố mẹ quá bận rộn và khó chăm sóc.
Danh bạ và kết nối mạnh mẽ
Một tính năng mới trong ứng dụng kết nối People Hub đó là Mạng xã hội, Phòng và Nhóm. Tính năng này cho phép bạn tạo ra các nhóm, dễ dàng kết nối trò chuyện, chia sẻ lịch, danh sách mua sắm hoặc ảnh chụp của đoạn hội thoại đang diễn ra mà chỉ những người được mời mới có thể tham gia. Thực tế thì tính năng Group đã xuất hiện trên Windows 7 nên không có gì mới, còn tính năng Phòng (Room) không có tính chất mở, chỉ được kích hoạt trong “vùng Windows” và không thực sự hiệu quả khi đã có Groups.
Thử nghiệm cho thấy, khá vất cả khi sử dụng tính năng Phòng (Room) từ điện thoại, muốn mời người dùng nhưng cộng đồng dùng WP8 còn quá ít. Vì thế có thể sử dụng Windows 8 để kết nối nhóm nhưng quá bất tiện.
Xbox Music vẫn tiếp tục là kho nhạc đỉnh cao của Microsoft. Tuy nhiên, WP8 không hỗ trợ Xbox Music – một thiệt thòi lớn cho cộng đồng Xbox Việt Nam. Khả năng hay mà WP8 có thể làm tại Việt Nam là biến điện thoại cảm ứng thành một thiết bị điều khiển giao diện Touchpad của Xbox Console bằng ứng dụng Xbox SmartGlass.
Hệ thống thông báo Notification hoạt động không thực sự tốt trên WP8, các thông báo trên ô chức năng Live Tile ngoài màn hình được cập nhật liên tục, người dùng dễ dàng bỏ qua các thông báo cũ khi bị thông tin mới lấp đầy.
Tính năng tìm kiếm
Bing là một ứng dụng tìm kiếm khá tốt được tích hợp sẵn trong hệ điều hành Windows Phone. Tính năng mới đầu tiên để nhắc đến là SafeSearch với khả năng ngăn chặn các kết quả tìm kiếm nhạy cảm.
Bing còn được nhắc đến với tính cá nhân hóa trong sử dụng, người dùng có thể kết nối tính năng Tìm trong Khu vực với Facebook để nhận các kết quả dựa vào những gì bạn bè thích.
Ứng dụng khá trực quan và dễ dùng hơn khi người dùng có thể thông qua mã code QR, nội dung văn bản để tìm kiếm trên web hoặc thậm chí dịch với một lần bấm thực sự tiện lợi với người dùng thường xuyên di chuyển.
Nén dữ liệu (Data Sense) và Ví điện tử (Wallet)
Tính năng Wallet Hub khá giống như PassBook trên iOS 6, sử dụng giao tiếp NFC để thực hiện các giao dịch hay lưu trữ thông tin thẻ tín dụng. Chức năng chủ yếu ví điện tử nhằm quản lí chi tiêu nhưng hình thức thanh toán không thực sự hiệu quả ở Việt Nam vì tính phổ biến chưa cao.
WP7 trước đây xử lí vấn đề dữ liệu di động khá kém, người dùng phàn nàn về cước phí phí cao hơn so với mức bình thường. Tuy nhiên có nhiều thay đổi WP8, giải pháp Data Sence mới xuất hiện, giúp người dùng quản lí dung lượng dữ liệu tiết kiệm hơn.
Data Sense cho phép thiết lập nhiều mức giới hạn dung lượng như dùng 1 lần, 1 tháng hoặc không giới hạn. Tuy nhiên Data Sence chỉ mới hỗ trợ một vài nhà mạng quốc tế, nên ở Việt Nam cũng trở nên vô ích.
Bản đồ
Đến từ hiệp ước kí kết bởi Nokia và Microsoft, công nghệ Nokia Maps đã chiếm chỗ của Bing Maps, nhưng hiển thị địa điểm kém, độ sai lệch cao và cập nhật thông tin tại Việt Nam khá tệ.
Tính năng nổi bật nhất của bản đồ trên WP8 là chỉ đường chi tiết (turn-by-turn). Tuy nhiên, người dùng dễ bối rối trước sự xuất hiện của các cửa sổ pop-up yêu cầu mỗi khi thực hiện thao tác dẫn đường.
Khả năng xử lí offline là một lợi thế hơn so với các đối thủ khi mà toàn bộ bản đồ thế giới có thể tải về lưu trữ trong thiết bị.
Kho ứng dụng và game
Kho ứng dụng App Market dành riêng cho Windows Phone trên nền tảng web đang trong thời kì bắt đầu phát triển nên còn nhiều hạn chế.
Windows Phone Store (WP Store) tương tự kho ứng dụng của Android, cho phép người dùng tải về các ứng dụng thông qua trình duyệt và cài đặt ứng dụng từ xa vào thiết bị.
Microsoft cho biết kho ứng dụng trên trang web của mình sẽ ghi lại toàn bộ các ứng dụng mà người dùng đã download trong quá khứ. Khi thay đổi thiết bị, người dùng có thể dễ dàng và nhanh chóng cài đặt lại các ứng dụng cũ .
Ứng dụng miễn phí trên Windows Phone Store rất hạn chế trong khi chi phí khá cao. Nguyên nhân nằm ở chỗ các nhà phát triển ứng dụng chưa thực sự sẵn sàng với WP8 tại thời điểm này.
Microsoft có thể áp dụng chính sách của Google thời kì sơ khai của Android, tặng điện thoại cho các nhà phát triển, khuyến khích họ sử dụng hệ điều hành WP.
Internet Explore 10 (IE10)
IE10 là phiên bản nâng cấp đáng giá của IE9 với hiệu suất sử dụng tốt hơn hẳn. Nhưng khả năng xử lí HTML 5 khá hạn chế với số điểm đánh giá là 320/500, vì thế nếu truy cập vào trang mã hóa HTML5 thì chưa hẳn tốc độ đã nhanh như ban đầu. Nhưng có thể nói, đây là sản phẩm chiến lược để Microsoft có cơ hội chiếm lại thị trường trình duyệt.
Một số cải tiến trên IE10 đáng chú ý như xử lí JavaScript nhanh gấp 4 lần so với IE9, được tích hợp sẵn công cụ SmartScreen Filter giúp phát hiện malware đối với các trang web.
IE10 hỗ trợ các tính năng hiển thị như đa cột, vị trí nổi, xử lí hiệu ứng 3D, hỗ trợ nhiều font chữ mới trong đó có TypeKit của Adole hay Web Open Font Format.
Tuy nhiên, trình duyệt IE10 này đơn thuần là phiên bản sử dụng trên điện thoại nên một số tính năng có ở phiên bản dành cho Windows sẽ không xuất hiện tại đây, ví dụ như các API kéo thả (API - Application Programming Interface - Giao diện lập trình ứng dụng); ActiveX và VBScript – trong đó ActiveX được dùng chủ yếu để phát triển các nội dung tương tác trên web, tạo ra các hiệu ứng về chuyển động, các phương tiện giải trí multimedia và nhiều ứng dụng cao cấp.
Ngoài ra IE10 không cho phép xem trước liên kết, kết nối website của người dùng đến các ứng dụng cụ thể.
Tính năng văn phòng và bộ gõ tiếng Việt
Tính năng văn phòng luôn là điểm mạnh của Microsoft, và ứng dụng văn phòng trên WP8 cũng không làm người dùng thất vọng. Office Hub được nâng cấp với phiên bản 2013 với các trình ứng dụng đặc trưng như Word, Exel và PowerPoint.
Word được trang bị chế độ đọc toàn màn hình, cải thiện giao diện và hiển thị trong PowerPoint, Excel. Office cũng tự động sao lưu các file văn bản đính kém được gửi qua e-mail.
Ngoài ra các tài liệu văn bản hay hình ảnh dễ dàng được chia sẻ và lưu trữ thông qua SkyDrive.
Ngoài ra, Microsoft đã cải tiến bàn phím với tính năng Word Flow - tự động đoán trước từ tiếp theo mà người dùng sẽ gõ. WP8 được tích hợp bộ gõ tiếng Việt, tuy nhiên lại mang phong cách gõ kiểu Microsoft, kiểu gõ này ngoài một số từ ngữ được mặc định ra phần lớn còn lại người dùng phải lựa chọn từ ngữ thích hợp trong một danh sách mà WP8 đưa ra.
Bộ gõ tiếng Việt trên WP8 khá rối rắm khi đưa vào một loạt kí tự đặc biệt như ô, ớ, â, ă… và các dấu. Sử dụng nhắn tin thì tạm chấp nhận được, nhưng khi cần soạn thảo văn bản hay gửi e-mail thì rất khó khăn bởi thói quen sử dụng bộ gõ Việt của người dùng không dễ thay đổi.
Tính năng hình ảnh
Tính năng chụp nhanh không cần mở khóa màn hình giúp người dùng dễ dàng lưu lại các khoảnh khắc. Tuy nhiên, việc vô tình bật camera lên khi để trong túi xách, hay va chạm mạnh với nút camera khiến thiết bi hao pin khá nhanh. Để tránh tình trạng này người dùng vào Settings > Photos+Camera và chọn "Prevent accidental camera launch when phone is locked" (Tránh vô tình bật máy ảnh khi khóa điện thoại).
Đèn flash có thể thay đổi chế độ trực tiếp, không phải vào tùy chọn để chỉnh sửa như các phiên bản cũ. Tính năng Lens cho phép người dùng tùy chọn các ứng dụng camera để chụp ảnh, khá tiện lợi và thú vị cho người dùng.
Pictures Hub trên các phiên bản được đổi tên thành Photos Hub trên WP8. Tính năng mới cũng không gì đặc biệt hay nổi trội so với các đối thủ khác ngoại trừ việc có thể chọn nhiều hình một lúc.
Theo Số Hóa
Bình luận
Điểm mạnh nhất của windows phone 8 là chạy dựa trên nhân NT là hybrid kernel, các driver có thể cập nhật bên ngoài mà không cần update nhân đồng thời cũng nâng tuổi thọ của hệ điều hành giống như windows XP. Đồng thời windows phone 8 có khả năng tuơng thích tốt với thiết bị nhận và được thành quả phát triển lâu dài của windows NT. Chắc chắn windows phone 8 còn được cập nhật nhiều cấu hình trong tuơng lai chứ ko phải tuổi thọ rất ngắn như WP7.