Tỉ lệ phần mềm trong máy tính: 41% dùng lậu, 45% có bản quyền và 15% là mã nguồn mở/miễn phí. Ảnh: BSA 2009.

Như thường lệ, trong tháng 5 này BSA lại đưa ra số liệu thống kê về tỉ lệ vi phạm bản quyền tại các nước. Sẽ không có gì đáng nói, nếu như tỉ lệ vi phạm bản quyền tại Việt Nam vẫn dậm chân tại chỗ trong suốt 3 năm: 2007, 2008, 2009 ở mức 85%. Liệu con số này có đồng nghĩa với việc bao nhiêu công sức, tiền của để chuyển sang nguồn mở ở VN là vô nghĩa, hay cách đánh giá của BSA có vấn đề?

Với tỉ lệ 85%, thì Việt Nam tiếp tục nằm trong nhóm những nước vi phạm bản quyền phần mềm (VPBQPM) cao nhất thế giới. Tất nhiên, nhiều tổ chức nhà nước cũng như nhiều công ty phần mềm của chúng không thừa nhận con số này. Tác giả bài viết thì nghĩ, mặc dù BSA dùng mọi cách để bắt người dùng mua bản quyền (kể cả tố cáo sếp), nhưng đây là tổ chức lớn nhất thế giới về phần mềm doanh nghiệp, được hậu thuẫn bởi các công ty tầm cỡ, thì số liệu của họ không thể sai. Vấn đề là: con số họ đưa ra nói lên điều gì?

Đi tìm hiểu cách tính của BSA, thì mọi việc trở nên rõ ràng. Xin tóm tắt cách tính của BSA (tại mỗi nước):

  • Thống kê số lượng máy tính (để bàn, MTXT và netbook), và số lượng máy cài phần mềm trong năm.
  • Ứng với mọi vị trí địa lí, mọi thành phần người sử dụng, thống kê số phần mềm mỗi loại cài trong máy của họ.
  • Thống kê số lượng phần mềm được bán ra trong năm.
  • Các “loại” bao gồm: HĐH, phần mềm bảo mật, ứng dụng văn phòng, phần mềm chuyên ngành... Mức giá cũng chia làm nhiều loại: giá bán lẻ, bán sỉ, OEM và phần mềm miễn phí
  • Từ ma trận trên, tính giá trị trung bình của một phần mềm

Với các số liệu trên, BSA xác định số phần mềm đang sử dụng, số phần mềm được bán ra. Từ đó tính tỉ lệ vi phạm bản quyền phần mềm và giá trị tổng khối lượng vi phạm (đã vượt quá 50 tỉ USD từ năm ngoái).

Có vài điều cần lưu ý trong cách tính này.

Thứ nhất, số lượng phần mềm có bản quyền tăng, chưa chắc tỉ lệ VPBQPM giảm. Lí do là số lượng máy tính bán ra tăng. Các cơ quan nhà nước mua máy tính ít hơn, nhưng cá nhân và doanh nghiệp nhỏ lại mua rất nhiều máy mới. Những máy này đa số sử dụng phần mềm không có bản quyền.

Thứ hai, thế phần mềm miễn phí thì sao? Theo cách tính trên, giá phần mềm miễn phí là 0. Cho dù bạn cài bao nhiêu phần mềm miễn phí đi chăng nữa, tỉ lệ vi VPBQPM vẫn không đổi. Điều này có thể vô lí với người sử dụng, nhưng lại hợp lí với các công ty phần mềm. Chẳng hạn, công ty bạn có 2 máy tính, mỗi máy chạy Windows giá 2 triệu, Office giá 3 triệu, và bạn chỉ mua 1 bản quyền cho Windows (2 triệu), tỉ lệ phần mềm có bản quyền của bạn là 25%, và bạn gây “thiệt hại” 8 triệu cho ngành phần mềm. Con số này không đổi, cho dù bạn có cài thêm Ubuntu hoặc OpenOffice vào các máy này mà không xoá Windows hoặc Office. Để giảm tỉ lệ vi phạm, cách duy nhất là gỡ Windows/Office và dùng phần mềm miễn phí, hoặc trả tiền bản quyền.

Thứ ba, thế còn máy tính tự ráp, làm sao thống kê? Đây cũng là vấn đề mà BSA đang tìm cách trả lời. Với các thị trường như Việt Nam, Trung Quốc, Ấn Độ... rất nhiều máy tính được người sử dụng tự lắp ráp. BSA trong mấy năm qua vẫn liên tục tìm cách hiệu chỉnh con số này ở từng nước để có số liệu chính xác nhất.

Hi vọng bài viết này đã làm sáng tỏ một số chi tiết về cách tính của BSA. Mặc dù cách tính này thiên vị một bên, nhưng là một cách tính chính xác và khoa học. Đương nhiên, chúng ta vẫn có thể tính cách khác, ra kết quả khác, vẫn chính xác và khoa học! Chẳng hạn như đếm số ứng dụng văn phòng được cài đặt, lấy số lượng không có bản quyền chia cho tổng số (kể cả phần mềm miễn phí) để ra tỉ lệ vi phạm bản quyền. Tỉ lệ này sẽ thấp hơn số liệu BSA công bố. Cả hai số liệu đều chính xác, nhưng chúng ta cần hiểu rõ ý nghĩa của mỗi con số. Đứng riêng một mình, con số “85%” là vô nghĩa.




Bình luận

  • TTCN (8)
neo222  23

Cách tính thì đúng, nhưng kết quả thì không đáng tin!

Theo mình đọc ở 1 số báo. Ví dụ: http://bit.ly/aGu0NY

Thì số liệu lấy mẫu chỉ khoảng 60 người. Việt nam 80tr dân. Số lượng máy tính cũng nhiều. Lấy mẫu 60 thì liệu rằng có đáng tin không? Sao ko lấy mẫu từ 1 máy của sinh viên nào đó. Đảm bảo ra kết quả 100% luôn.

Toán Nguyễn

Nói chung Việt Nam còn nghèo, nếu tuân thủ đúng luật bản quyền, thì chắc không có máy người có máy tính. Vì với đa số người Việt Nam, mua được cái máy tính cũng là quý lắm rồi, cũng thấy bỏ ra nhiều tiền lắm rồi. Nếu mua cả phần mềm nữa, thì chắc cũng gấp 2, gấp 3 tiền mua cái máy tính. Nếu có như cầu sài mấy phần mềm chuyên dụng như PhotoShop.... thì chắc không có tiền mua nổi.

Lâu lâu mình thấy có tin, công an C15 phát hiện công ty này nọ vi phạm bản quyền... thì mình nghĩ chúng nó ghét nhau, không chịu ăn chia mà chơi nhau thôi. Chứ muốn làm, thì chắc phải phạt cả nước Việt Nam.

Lê Minh Trung

Còn nghèo ư! một bữa nhậu đãi anh em 04 người thôi khi cá độ tại cơ quan là bao nhiêu? nếu chúng ta có 04 lần các độ hay gài độ đủ mua bản quyền Windows chưa? Nguỵ biện.

Toán Nguyễn

Ôi trời, sao bạn lại đi nói chuyện cá độ vào đây? Vì cá độ, người ta có thể mất cả nhà cửa ấy chứ. Mà chuyện cá độ, cờ bạc, số đề, đâu có liên quan gì đến giàu nghèo. Mà có khi càng nghèo, người ta lại càng thích cá độ, số đề ấy chứ.

Mà nếu chỉ nói bản quyền Windows thôi thì xá gì? Chẳng lẽ máy tính của bạn chỉ sài Windows thôi sao?

Mà bạn nói nước mình không nghèo àh? Lời khuyên cho bạn là: bạn hãy đi ra nước ngoài, những nước tương đối phát triển thôi, chứ đừng nói tới mấy nước phát triển, như Thái Lan, Singapore, Malaysia.... thì bạn sẽ biết nước mình giàu hay nghèo liền àh.

Lê Minh Trung

Toán Nguyễn

Bạn ngây thơ thật hay nói dùa, bạn đi làm chưa? Khi ở cơ quan cá độ là chơi trò đỏ đen à! chỉ là cấy độ một tiệc nhậu hay một chầu cà fe. Bạn dừng khập khiển khi so sánh. Mỗi hãng phần mềm điều có chính sách giá cho từng quốc gia. Ngoài Windows ra bạn còn cần phần mềm gì nữa. Có phải bộ văn phòng không? Vậy Openoffice hay symphony đủ dùng chưa hay là CAD vậy ProgeCAd Smart 2009 đủ dùng chưa. Còn chương trình chuyên dụng thì xin dừng nói dùng chùa, bạn dùng nó để thiết kế ăn tiền người ta thì mua một cái dùng cho đàng hoàng, khách hàng họ trả chứ bạn không bỏ đồng nào đâu dừng nói vậy.

Hải Nam  30903

Lúc đầu mình cũng nghĩ như bạn về con số 60 người article/17035#comment-16881

Nhưng suy nghĩ và tìm tài liệu, thì không thấy nơi nào nói 60 người là không đáng tin cả.

Phạm Hoài An  163

Kiểm tra qua loa

Chỉ kiểm tra qua loa, xong rồi phạt 10 triệu đồng. Nhận phong bì xong thì rút. Ngày hôm sau, đâu lại vào đó. Thế này thì làm sao tỉ lệ giảm được??

Mr Le

Mấy Ông Thần ...... !

OMG, Vn mà thống kê với giải quyết thì khi nào cho xong.

Mình có công thức thống kê như sau hi vọng help đc

Số liệu thống kê tổng quát : SLTKTQ (%)

Money : M

Khối lượng : m

Số lượng thanh tra : SLTT

SLTKTQ = Avarage = (m*M) / SLTT

Ta lấy Avarage nhé, và có hệ thức sau

if (m*M) > = SLTT

echo " SLTKTQ is reducing ";

else

echo " SLTKTQ is increasing or Not be Changed over the Period ";

Hy vọng công thức trên giúp đc phần nào.  

Thân