Cậu bé Đỗ Nhật Nam

Tại sao Đỗ Nhật Nam không thể trở thành những Ngô Bảo Châu tiếp theo. Hay chúng ta phải cay đắng thừa nhận: thiên tài sẽ không xuất hiện ở Việt Nam. Ai cho họ xuất hiện?

Cách đây vài năm, nguyên CEO của FPT, Trương Đình Anh từng gây xôn xao dư luận bằng phát ngôn "Ước mơ của tôi là trở thành tỉ phú năm 35 tuổi và trở thành Thủ tướng năm 40 tuổi". Trong vô vàn giấc mơ của vô vàn người, ước mơ của Trương Đình Anh trở nên khác biệt, và anh bị "soi" chỉ vì... không chịu mơ giống họ.

Trong khi người khác bận "trở thành bác sĩ để chữa bệnh cho người nghèo" hay "làm giáo viên để chăm lo sự nghiệp trồng người"... giống như những câu trả lời hay được gà cho các thí sinh hoa hậu, thì một người lại "dám" mơ làm tỉ phú và Thủ tướng. Không được! Mơ cũng phải theo... lề thói, khác đi là phải... ném đá.

Khi Trương Đình Anh dẫn dắt công ty tốt, thành công, "dư luận" khen anh quyết đoán, dám nghĩ dám làm. Khi Trương Đình Anh thất bại, phải rời vị trí CEO, "dư luận" lại kể tội: ai bảo không khiêm tốn, khác người, không biết đối nhân xử thế...

Thế nào là không có tuổi thơ?

Không chịu "rút kinh nghiệm" từ trường hợp Trương Đình Anh, cậu bé Đỗ Nhật Nam đang hứng chịu cơn mưa đá từ dư luận. Tội lớn nhất của cậu là đã không chịu suy nghĩ, nói năng giống những đứa trẻ bằng tuổi, can tội tự hào về những thành tích đạt được quá sớm, can tội mê sách "chính trị, xã hội, khoa học"..., lại còn dám mơ trở thành giáo sư tin học đầu tiên, chuyên gia mật mã của Việt Nam và Mỹ.

Trong đám đông đang "ném đá" Đỗ Nhật Nam, phần nhiều là các ông bố bà mẹ. Có chút gì đó vì Nam "can tội" giỏi hơn con họ. Phần lớn còn lại ứng xử theo quán tính vốn đã hằn thành rãnh được tôi luyện từ trong trứng nước.

Những sản phẩm giáo dục "lò gạch", 100 viên như một, không chấp nhận sự khác thường - lúc nào cũng bắt những đứa trẻ phải nem nép sợ sệt, nói theo khuôn sáo - mới cố tình phớt lờ một đứa trẻ có quan điểm, góc nhìn riêng và dám thể hiện quan điểm đó để chú trọng chỉ trích những tiểu tiết "không nhìn vào người đối diện" khi xem Nam trả lời phỏng vấn.

Lại còn những quan tâm đầy cao cả Đỗ Nhật Nam bị mất tuổi thơ. Không hiểu "tuổi thơ" ở đây phải được hiểu theo tiêu chí nào. Nếu là tuổi thơ theo nghĩa hạnh phúc của con người thì phải được biện giải theo cách: con người (trong đó có trẻ em như Nam) được tự do tìm hạnh phúc trong đam mê của mình, và Nam mê sách. Không lẽ Nam phải có "tuổi thơ" bằng cách dán mắt vào màn hình game online, tivi, đồ chơi đắt tiền... hay học ngày học đêm như những đứa trẻ khác?

Chỉ có thể nói một đứa trẻ nào đó (bị) mất tuổi thơ khi chúng rơi vào tình huống bắt buộc phải làm việc gì hay sống một cuộc sống chúng không mong muốn. Ví dụ: lao động kiếm sống vì nghèo đói, không có người giám hộ; bắt buộc cầm súng vì chiến tranh, v.v. Ở đây Nam được phiên lưu bay bổng trong thế giới sách của cậu, và chắc chắn cậu thích thú ở đó. Lí do gì nói Nam "không có tuổi thơ"?

Nói cách khác, chính những người ném đá Nam "không có tuổi thơ" vì họ được thừa hưởng những quy tắc và giáo lí ứng xử còn nhiều định kiến và nặng nề trong xã hội; không cho phép con người được mạnh dạn có những suy nghĩ riêng và dám thể hiện suy nghĩ ấy, không dám đứng ngoài quán tính đám đông.

Thế mới có chuyện những học sinh bị trừng phạt không thương tiếc vì dám "cãi" thầy cô giáo. Thầy cô giáo cũng là người, chẳng lẽ không bao giờ sai. Những nhà giáo dục cũng là người, chương trình của họ cứ soạn ra là hoàn hảo, và trẻ em không bao giờ được phép có phát hiện hay có quan điểm riêng?

Không thể trở thành Ngô Bảo Châu tiếp theo?

Định kiến: trẻ con phải nghe người lớn, người trẻ phải "noi gương" già đã làm các mầm thiên tài chẳng nảy ra được, vì vừa nhô đầu lên đã bị đánh bẹp. Xã hội sẽ đi mãi một đường ray cũ rỉ, mà chẳng biết đường đó đúng hay sai. Ai (được phép) lái tầu đi đường khác.

Hơn nữa, chú trọng vào những tiểu tiết "không khiêm tốn" "không nhìn thẳng vào người đối diện"... theo hướng quy kết Nam không lễ phép theo chuẩn mực quy định cho một đứa trẻ, người ta bỏ qua hoặc cố tình phớt lờ việc Nam rất tinh tế và tôn trọng nguyên tắc: tôn trọng giá trị này, nhưng không làm tổn thương giá trị khác. Em so sánh Tiếng Anh có lợi thế này, Tiếng Việt có cái hay thế kia; giáo dục của Việt Nam có thể chưa tiên tiến bằng Mỹ, Nhật; nhưng có lợi thế sân nhà, ngôn ngữ và văn hóa..vv..

Nam luôn nhìn ra và định lượng công bằng về các giá trị. Một thái độ điềm đạm và tỉnh táo, đáng trân trọng. Theo tôi đó là sự thành công nhất của bố mẹ Nam, ngoài sự thông minh thiên bẩm không có gì phải bàn cãi của em.

Tại sao Nam phải "khiêm tốn" khi những phẩm chất của em là có thực, đã được chứng minh qua những thành tích cụ thể. Trân trọng giá trị và thành quả của mình là không chỉ là công bằng với chính mình, là còn thể hiện sự chính trực, đường hoàng, khẳng khái.

Thái độ của Nam cũng giống thái độ của GS Ngô Bảo Châu khi anh nói: "cá nhân tôi thấy xứng đáng", khi có lời này khác về việc anh được Nhà Nước tặng nhà. Bản thân mình không công bằng với chính mình, tỏ ra khiêm tốn nghĩa là giả tạo. Tại sao "người lớn" ép buộc Nam phải tỏ ra e dè, máy móc khi thể hiện mình.

"Người lớn" hùng hồn kết luận rằng Nam già dặn, phán quyết em mắc bệnh ngôi sao và "sẽ ngã đau". Nhưng "người lớn" không thấy rằng chính ước mơ chuyên gia mật mã, giáo sư đầu tiên, Hà Nội tuyệt vời... chính là phần trẻ con của em, hồn nhiên trong sáng, bay bổng.

Không lẽ cha mẹ em phải nói cho em biết: con học ở Hà Nội, bố mẹ phải "chạy trường", Việt Nam không/chưa có Viện Mật mã, xây dựng được nó phải vượt qua muôn nghìn lực cản, trong đó cả những định kiến sẵn có đang nhắm vào em. Hay muốn trở thành giáo sư ở Việt Nam em phải "được lòng" vô số người... Chẳng có bố mẹ nào muốn làm vẩn đục con theo cách đó, bố mẹ Nam đương nhiên càng không.

Một đứa trẻ có tư duy sắc bén, định hướng rõ ràng như vậy - chưa ai dám nói em sẽ làm được những gì - nhưng có thể khẳng định ngay em sẽ không đi chệch hướng, không trở thành một con người bạc nhược, méo mó giống như nhiều tâm hồn chông chênh không định hướng ngoài xã hội kia.

Một bộ phận "người lớn" đi quá xa khi thành lập các trang web bôi nhọ, vùi dập em không thương tiếc. Đặt ngoài việc vi phạm Quyền trẻ em, quyền tự do ngôn luận, những "người lớn" đáng tuổi ông bà cha chú của Đỗ Nhật Nam có hả hê khi dày vò hành hạ một đứa trẻ 11 tuổi như vậy không.

Cả dãy số 0 vẫn chỉ là 0, cho đến khi số 1 đứng vào đầu hàng. Những Đỗ Nhật Nam chính là số 1.

Tại sao Đỗ Nhật Nam không thể trở thành những Ngô Bảo Châu tiếp theo. Hay chúng ta phải cay đắng thừa nhận: thiên tài sẽ không xuất hiện ở Việt Nam.

Ai cho họ xuất hiện?

Theo VietNamNet



Bình luận

  • TTCN (14)
Zhang Lian  52

thiên tài có hay không thì không thể biết được nhưng cái thằng này thì không thể nào trở thành thiên tài được

Trịnh Văn Quang  1

cm

đương nhiên rồi, vì Nước mình vẫn còn kém trong việc tìm kiếm và phát triển nhân tài. Ngoài ra nhiều người rất thích cái thói GATO, @@ buồn cười vãi, GATO với thằng con nít 11 tuổi. :v

Lâm Hằng  43231

thành nhân tài hay không thì 5-10 năm nữa rồi hãy khẳng định. Theo mình thấy thì thằng bé này cũng có tố chất, đặc biệt là việc học anh văn (do được tiếp xúc ở nước ngoài từ nhỏ) cộng với tư duy (có thể là từ bố mẹ, bố là TS)và tiếp xúc sớm với xã hội (làm MC)nên tư duy lớn hơn tuổi là điều đương nhiên. Tuy nhiên nên nhìn nhận nó là thần đồng rồi phát triển thêm thay vì vùi dập nó.Đã có nhiều thần đồng VN tuổi này hay hơn tý (nhà thơ Đăng KHoa hay Lê Bá Khánh Trình là ví dụ), nhưng lớn lên ko thấy đâu...!?!. Chắc gì nó là ngô bảo châu tương lai, khi thành tích của nó chỉ dừng lại 1 số điều như các bạn thấy đó???

Nguyễn Triết Học  953

Liệu sau khi Nam đọc bài báo này - em sẽ thành nhân?

Xã hội Việt Nam giờ là vậy, ném đá, câu like, và nhà báo thì dựa vào những việc này để có báo, câu view là điều hiển nhiên.

Cũng xin nhắc lại, không có lửa làm sao có khói? Tư tưởng là của người khác, làm sao mà mình control được? Chúng ta là những người có tư duy, tiếp thu có chọn lọc nên xã hội nói đúng, sai, hẳn chúng ta cũng đủ minh mẫn để chắc lọc và tiếp thu.

Tôi cũng không muốn nổi tiếng hay như thế nào? Ai có cách sống của người ấy, có cách làm của người ấy, việc riêng không nên can dự, nhưng đọc những bài báo có tính "gợi mở" độc giả thế này, không tham gia comment, thì không đúng ý đồ của tác giả rồi. Tôi có vài điều cũng xin mạn phép trình bày, đây là suy nghĩ của riêng tôi, trong xã hội, chúng ta bình đẳng và có quyền "bình luận" cho một bài báo, thông tin mà mình tiếp nhận qua báo đài.

Thứ nhất, tôi hoàn toàn đồng ý với mọi người là chúng ta không nên phán xét, ném đá...hay lăng mạ...một cậu bé như Nam. Tôi hoàn toàn không tán thành điều đó. Dù sao, em ấy cũng là một đứa bé, và chúng ta phải cẩn thận ngôn từ, để cư xử như chúng ta là một "người lớn".

Thứ hai, tôi rất vui mừng, vì ở tuổi đời rất trẻ, bé đã có tư duy, suy nghĩ như một người lớn, đọc sách chính trị, khoa học... và hơn nữa là những đóng góp rất có ích cho xã hội, đó là những quyển sách mà Nam đã dịch hay trải nghiệm cá nhân về cách học tiếng Anh...

Thứ ba, theo tôi hiểu, thì câu nói "Truyện tranh là con sâu đục khoét tâm hồn", bé chỉ nói dạng như nói chơi mà thôi, chúng ta không nên quá đặt nặng vào câu chữ, vì những đoạn trả lời trong đoạn phỏng vấn, Nam đã dùng khá nhiều cách nói "sách vở", lồng ghép những câu từ "nho nhã" và "hoa mỹ" nên chúng ta không nên quan tâm nhiều đến nó. Tuy nhiên, em là một người thông minh, có nhận thức xã hội tốt mà lại nói cho bé câu đó thì vô tình tạo ra một khoảng cách giữa bé và những người đọc truyện tranh nói chung. Tôi hy vọng bé thông minh và hiểu được đúng đắn tác dụng của truyện tranh tốt, cũng như tác hại của truyện tranh xấu mang lại trong thời buổi ngày nay.

Thứ tư, tôi thấy là người thông minh, có tài từ sớm, tôi không dám gọi bé là "thần đồng" - vì tôi chưa hiểu hết chữ thần đồng, ai muốn gọi sao thì gọi, nhưng nói, thì hiểu rõ cái mình nói đi rồi hãy nói - nhưng đúng như lời kết của anh JVevermind trong video của anh đó là bé thiếu sự khiêm tốn. Giỏi không phải như thế, đạo đức xã hội của chúng ta yêu cầu Nam cần phải khiêm tốn, nói chuyện với người lớn khác, với bạn cùng trang lứa khác! Hãy là cháu ngoan bác Hồ, Nam nhe!

5 Điều Bác Hồ dạy.

“Yêu Tổ quốc, yêu đồng bào.
Học tập tốt, lao động tốt.
Đoàn kết tốt, kỷ luật tốt.
Giữ gìn vệ sinh thật tốt.
Khiêm tốn, thật thà, dũng cảm”.

Cũng là một cuộc trả lời phỏng vấn, nhưng em có thể tham khảo cách của một người chị của mình: http://bit.ly/16LVEgy

Nhiều người ném đá Nam, nhưng có ý không tốt hoặc chưa suy nghĩ kỹ, nhưng với những người suy nghĩ kỹ thì sao? Chúng ta phải thừa nhận điều đó, lời ngay mất lòng, và nếu "dã được tật" thì chén "thuốc đắng" này sẽ tốt cho em, không phải sao? Đương nhiên, như đã nói ở trên, việc ném đá một đứa trẻ là hoàn toàn không nên.
Đến đây, giả tỷ như bé không có thái độ thiếu khiêm tốn, và trong phần thứ ba, bé chêm vào vài câu, đại khái, bé sẽ cười hì hì và nói "mẹ cháu cũng nói thêm: tất nhiên là tùy loại sách con ạ" thì có lẽ mọi chuyện đã không đi xa như thế này.

Thân chào!
Chúc Nam học giỏi, chăm, ngoan và khiêm tốn, để sau này sẽ là rường cột cho đất nước. Chúc mọi người có thêm nhiều suy nghĩ, bình luận mang tính tích cực cho bài viết.

Prince Vegeta  1

tác giả bài viết quá thiên vị cho cậu bé. làm một người viết bài luận nên đứng trên nhiều mặt!

Nguyễn Triết Học  953

Chính xác. Đọc đoạn này:

Tại sao Nam phải "khiêm tốn" khi những phẩm chất của em là có thực, đã được chứng minh qua những thành tích cụ thể. Trân trọng giá trị và thành quả của mình là không chỉ là công bằng với chính mình, là còn thể hiện sự chính trực, đường hoàng, khẳng khái.

=> Người giỏi không cần khiêm tốn nữa?

Hải Nam  30903

Để ý chữ "khiêm tốn" trong ngoặc kép. VN, cũng giống TQ, người giàu trong top 500 nhưng không nhận giàu cứ nói "mình nghèo lắm" Confused Một lần khiêm tốn bằng bốn lần tự kiêu.

Phong Tat Tau  169

Hitler cũng có tư tưởng khác mọi người đó. Ai mà có tư tưởng kỳ lạ, khác thường bị soi là phải.

Nguyễn Thông  3

Buồn cho Việt Nam

Nhân tài Việt Nam chỉ xuất hiện khi ra khỏi đất nước Việt Nam

Phong Tat Tau  169

VD: khi ở VN ta không thể nói tiếng Anh hay được. khi ta sang Anh ta sẽ nói tiếng Anh hay.
Người VN ta vẫn trọng Đức hơn Tài.1 người có Đức vẫn hơn 1 chục người Tài.
Nói thật, tài hay không tài thì vẫn dựa vào cơ sở hạ tầng thôi. Tài mấy mà không có cơ sở hạ tầng thì cũng đành po tay thôi. nên ưu tiên việc tu tâm dưỡng tánh trước.

nguyễn công hùng  171

Ko nên ném đá thằng bé đang tuổi ăn tuổi khoe nt

Bùi Anh Tuấn  624

nhiều thứ vứt đi ở VN lại trở thành báu vật ở những nền văn minh tiên tiến hơn, ví dụ: phó thủ tướng Đức gốc Việt,...

do đó dự báo "Thiên tài sẽ không xuất hiện ở Việt Nam" sẽ còn đúng ít nhất 1.000 năm nữa, hoặc quay về quá khứ thời Trạng Quỳnh, Lê Quý Đôn, thì còn may ra....

Đặng Nhật Minh  8

mình k thích kiểu cười của bạn này lắm, đã thông minh thì trước hết nên suy nghĩ về "tác phong" của mình trước

tunglt  1

Thiên tài thì không thể lẫn với bầy cừu

Thiên tài thì không thể lẫn với bầy cừu !