Bất chấp những khoản lợi nhuận khổng lồ từ việc bán iPhone, iPad và iPod, hãng công nghệ lớn nhất thế giới Apple đã trốn thuế hàng chục tỉ USD ở Mỹ bằng cách mở các chi nhánh “ma” ở nước ngoài, theo bản báo cáo của Thượng viện Mỹ hôm 20/5.

Theo tờ USA Today, công ty có trụ sở ở bang California đã sử dụng một mạng lưới các chi nhánh ở nước ngoài, bao gồm ba chi nhánh tại Ireland, để giảm thuế suất xuống còn 0,05%, theo báo cáo của Tiểu ban Thường trực về Điều tra của Thượng viện Mỹ.

Cuộc điều tra dự kiến sẽ tạo ra một cuộc xung đột có tiềm năng gây chấn động giữa một bên là nhóm nghị sĩ lưỡng đảng và một bên là Giám đốc điều hành của Apple Tim Cook, người bị triệu tập ra trước một phiên điều trần công khai vào hôm nay, 21/5.

Theo báo cáo nói trên, một trong những chi nhánh của Apple đã báo cáo thu nhập ròng 30 tỉ USD trong giai đoạn 2009 - 2012 song không hề khai thuế và trả thuế thu nhập cho bất cứ chính phủ nào trong thời gian đó.

Một chi nhánh khác nhận được 74 tỉ USD doanh thu trong hơn bốn năm song chỉ trả “một phần bé tí trong thu nhập đó”, theo báo cáo.

Apple cũng chuyển giao các quyền sở hữu tài sản trí tuệ cho các chi nhánh ở những nơi có thuế suất thấp, tiết kiệm hàng chục tỉ USD tiền thuế, theo kết luận của tiểu ban nói trên.

Theo tờ New York Times, các nhà điều tra của Quốc hội phát hiện một số chi nhánh của Apple không có nhân viên và phần lớn được điều hành bởi các lãnh đạo hàng đầu tại đại bản doanh ở thành phố Cupertino.

Tuy nhiên, bằng cách chính thức đặt trụ sở của các chi nhánh tại những nơi như Ireland, Apple thực tế có thể biến chúng trở nên phi quốc gia, được miễn thuế, không phải tuân thủ luật lưu trữ hồ sơ và thậm chí cả việc khai thuế ở bất kì nơi đâu.

“Apple không thỏa mãn với việc chuyển lợi nhuận đến những thiên đường thuế có thuế suất thấp ở nước ngoài. Apple đã tìm được chén thánh của việc trốn thuế. Họ đã tạo ra các thực thể ở nước ngoài vốn nắm giữ hàng chục tỉ USD mà không phải khai thuế ở bất kì đâu”, Chủ tịch Tiểu ban Thường trực về điều tra của Thượng viện Carl Levin nói.

Nhờ vào những điều được các nghị sĩ Mỹ gọi là “mánh lới” và “mưu chước”, Apple có thể tránh nộp thuế hàng chục tỉ USD mà họ kiếm được ở ngoài nước Mỹ trong những năm gần đây. Vào năm ngoái, các hoạt động ở ngoài nước Mỹ chiếm 61% tổng doanh thu của Apple.

Các nhà điều tra chưa cáo buộc Apple vi phạm bất kì quy định nào và công ty không phải là tập đoàn đa quốc gia duy nhất sử dụng cấu trúc tập đoàn phức tạp cùng những thiên đường thuế để trốn thuế. Trong những tháng gần đây, tiết lộ của các chính phủ tại châu Âu về các chiến lược trốn thuế của những gã khổng lồ nhưGoogle, Starbuck và Amazon đã khiến dư luận phẫn nộ.

Tuy nhiên, kết luận về Apple gây ấn tượng mạnh cả về số tiền trốn thuế và sự táo tợn của công ty khi cho rằng các chi nhánh của họ vượt ra khỏi tầm với của mọi nhà chức trách về thuế.

“Có một thuật ngữ mà các nhà kinh tế thích sử dụng để mô tả cách cư xử như thế này - sự trơ tráo không thể tin được”, giáo sư luật tại Trường đại học Nam California chi nhánh Los Angeles Edward Kleinbard, một cựu quan chức tại Ủy ban Lưỡng viện Quốc hội về Thuế, nhận xét với tờ New York Times.

Theo Thanh Niên Online