Trong môi trường mạng, sự tin tưởng lẫn nhau là rất quan trọng. Nếu không có nó, hay vô tình để mất nó, bạn sẽ rất khó làm việc. Bài viết này không có tham vọng giải thích đầy đủ, mà chỉ kể ra vài thí dụ rất ngắn.
Cách đây vài hôm, tôi thấy một dự án trên drupal.org bị bỏ dở, không có phiên bản cho Drupal 6 vì tác giả rất bận rộn và cũng không sử dụng Drupal 6. Chỉ sau vài câu trao đổi ngắn ngủi, tôi được trao quyền quản lí dự án đó để tiếp tục công việc. Mọi việc rất đơn giản và thuận lợi, chính nhờ sự tin tưởng lẫn nhau.
Một câu chuyện khác, ngày 19/2, để hoàn thành bài viết mừng sinh nhật TTCN 3 tuổi, tôi đã đăng kí thử nghiệm miễn phí tài khoản Gold 10 ngày tại www.domaintools.com. Với tài khoản này, tôi được phép truy cập vào tất cả thumbnail ảnh chụp trang chủ TTCN từ trước đến nay, để có được ảnh minh hoạ trong bài viết đó.
Khi đăng kí, họ có nói rất rõ là nếu không huỷ mức Gold trong vòng 10 ngày, sẽ bị mất 30 USD/tháng, và trong hướng dẫn cũng chỉ cách huỷ. Tôi biết rõ điều đó, tuy nhiên không huỷ ngay sau khi có các thumbnail, vì muốn “dùng thử” thêm vài hôm nữa để đỡ “phí” 10 ngày. Và khi nhận được thông báo đã trả 30 USD từ Paypal, tôi mới phát hoảng là mình quên huỷ đăng kí. Ban đầu, tôi dự định bỏ qua và xem như đó là “ngu phí”. Tuy nhiên, sau đó tôi quyết định thử vận may, viết một e-mail với tiêu đề “Kindly refund request”, giải thích vắn tắt là quên huỷ đăng kí và xin họ hoàn trả lại một phần số tiền trên. Chỉ vài giờ sau, tôi nhận được số tiền 30 USD trong tài khoản Paypal kèm e-mail trả lời dưới đây, mọi việc ngoài mức mong đợi.
Ở thí dụ này, ngoài sự tin tưởng, còn có cả uy tín trong kinh doanh. Chúng ta có thể thấy DomainTools.com là một công ty rất tôn trọng khách hàng, điều không thấy ở nhiều công ty hosting của Việt Nam. Và cũng vì có quá nhiều gian lận trong lĩnh vực mua bán hosting bằng CC “chùa”, VN đã bị cấm cửa ở rất nhiều website.
Câu chuyện tiếp theo không được vui. Khi chuyển sang Drupal, TTCN mất một tính năng quan trọng, CTV được quyền sửa bài viết sau khi đăng. Lỗi này được phát hiện từ rất sớm, nhưng không ưu tiên sửa, vì không quan trọng (mọi sửa đổi đều được lưu lại và có thể phục hồi trở lại bất kì thời điểm nào trước đó). Tuy nhiên, hôm qua, một thành viên đã xoá trắng, thay vì hoàn thiện bài của mình sau khi nhận được góp ý từ thành viên khác. Kết quả: thành viên đó hoàn toàn bị mất lòng tin, và bị treo tài khoản. Điều này cũng ảnh hưởng đến các thành viên khác, vì BTV sẽ dè dặt hơn khi duyệt bài, số lượng bài viết sẽ ít hơn.
Như vậy, chúng ta đã thấy ít nhiều ích lợi của lòng tin, và tác hại của việc mất lòng tin. Tất nhiên, lòng tin không phải là tất cả, mà luôn có biện pháp khác. Từ tháng 5/2006, trên drupal.org, những người đóng góp chỉ được phép commit lên dự án mình phụ trách thay vì lên mọi dự án như lúc trước, để tránh một vài sai lầm có thể gây ảnh hưởng đến hàng nghìn dự án. TTCN cũng sẽ có biện pháp, nhưng sự tin tưởng vẫn tốt hơn tất cả.
Hải Nam (BQT TTCN).