Trên website mới MicroPlace của hãng khổng lồ về đấu giá trực tuyến eBay, các nhà đầu tư có thể cung cấp các khoản vay nhỏ, tối thiểu 50 USD, cho bất kỳ chủ doanh nghiệp nhỏ nào trên thế giới mà họ đánh giá là có "tiềm năng".
Tracey Pettengill Turner, người sáng lập ra website, không muốn bố thí cho những người nghèo. Nhưng cô muốn đầu tư vào họ. Vì thế mà MicroPlace.com ra đời.
Đó là một website cho phép các nhà đầu tư nhỏ có thể tự kinh doanh vốn, tức là cung cấp những khoản vay "cỡ nhỏ" với lãi suất thấp, với giá trị mỗi khoản vay thấp nhất là 50 USD, cho những người sở hữu doanh nghiệp nhỏ mà họ đánh giá là có tiềm năng để đầu tư vào. Hy vọng của cô là tạo ra sự tăng trưởng kinh tế bền vững ở những cộng đồng dân cư nghèo nhất thế giới - và góp phần mình vào việc mở rộng tầm với của ngành tài chính vi mô tới hơn 1 tỉ người trên thế giới, từ khoảng 100 triệu người hiện nay.
Khi ông khổng lồ cho vay nhỏ
Khát vọng "quá cỡ" của Turner được hậu thuẫn bởi một thương hiệu mạnh mẽ không kém. Hãng khổng lồ về kinh doanh internet eBay đã mua công ty của Turner vào tháng 6-2006 bằng một khoản tiền nhỏ, không công bố, khi nó còn nhỏ hơn cả Turner và kế hoạch kinh doanh của cô. MicroPlace được hưởng lợi từ những bài học mà eBay đã học được khi làm việc với hàng triệu chủ doanh nghiệp nhỏ và những người tiêu dùng vốn thường mua và bán trên quy mô gia đình, từ những khu sản xuất gia đình. PayPal, dịch vụ thanh toán trực tuyến của eBay, sẽ xử lý các khoản vay hoàn toàn miễn phí.
"Có một tỉ người trên thế giới đang tự làm chủ hộ kinh doanh cá thể của mình, làm việc rất chăm chỉ, và vẫn nghèo. Chúng tôi hy vọng sẽ mở rộng ngành tài chính vi mô tới ít nhất 1 tỉ người", Turner nói.
eBay không xa lạ gì đối với dịch vụ cho vay quy mô nhỏ. Người sáng lập công ty, Pierre Omidyar, và vợ ông, Pam, đã dành hàng trăm triệu đô la cho việc cho vay cỡ nhỏ thông qua tổ chức Omidyar Network của họ. Tổ chức này đang là nhà đầu tư hàng đầu tại quỹ Unitus Equity Fund, một quỹ đầu tư mạo hiểm tài chính vi mô trị giá 8,5 triệu USD, đã cấp vốn cho rất nhiều dự án nhỏ ở châu Á và châu Mỹ Latin. Pierre Omidyar cũng đã tài trợ 1,4 triệu USD cho việc phát triển một phần mềm giúp các tổ chức tài chính vi mô thu thập và tổ chức dữ liệu. "Cho vay cỡ nhỏ rất phù hợp đối với eBay", phát ngôn viên của eBay, bà Catherine England, nói, "Nó thực sự thúc đẩy những lĩnh vực mà eBay rất thành thạo để thực hiện những gì chúng tôi đánh giá là một thị trường đang lên". Omidyar cũng là một nhà đầu tư ở Kiva, một trang Web về cho vay cỡ nhỏ đang được vận hành bởi cựu giám đốc hãng TiVo, Matt Flannery, và cựu giám đốc PayPal, Premal Shah.
Khuyến khích đầu tư
Điều quan trọng đối với cho vay vi mô là nó nuôi dưỡng, thúc đẩy sự tự lực, và cuối cùng, là sự phát triển kinh tế bền vững theo một cách mà các hoạt động từ thiện không làm được. Hơn nữa, những người cho vay đứng ra nhận một khoản lợi nhuận tài chính nhỏ dưới dạng lãi suất, điều khuyến khích họ tiếp tục đầu tư vào những dự án khác.
Khoản đầu tư tối thiểu mà một người có thể bắt đầu cho vay trên MicroPlace là 100 USD, mặc dù các khoản đầu tư tiếp theo đó có thể chỉ cần 50 USD. Tỷ lệ lãi suất có thể nằm trong khoảng 1% - 4%, phụ thuộc vào số lượng và bản chất của khoản đầu tư. Các nhà đầu tư sẽ nhận được một thông báo tiêu đề: "You've got cash" (Bạn có tiền gửi về) khi họ được nhận tiền lãi. "Dự định là bạn nhận lại tiền gốc cùng lúc với tiền lãi. Và mục đích là tìm tới những nhà đầu tư thông thường", Turner cho biết.
MicroPlace không thể đảm bảo rằng những người cho vay sẽ thu lại được tiền gốc, và đương nhiên tiền lãi còn khó hơn, nhưng các chuyên gia về cho vay cỡ nhỏ nói rằng, những người nhận những khoản vay cỡ nhỏ có một bản ghi chi tiết theo dõi về tiến trình trả lại tiền đã vay.
MicroPlace đang làm việc với các tổ chức tại các khu vực dân nghèo để thông báo cho những người có khả năng sẽ khởi nghiệp hoạt động kinh doanh của mình để có thể thay đổi vận may của gia đình và tạo ra những cơ hội tìm việc làm mới trong cộng đồng của họ. Website này đã làm việc với Calvert Foundation, một tổ chức phi lợi nhuận đã hoạt động trong lĩnh vực đầu tư vào cộng đng được 10 năm, và nhà hoạt động tài chính vi mô Oikocredit, người đã cấp vốn cho gần 500 dự án, từ một nhà máy chế biến tinh bột sắn ở Ghana, cho đến những khoản vay nhỏ cho các doanh nghiệp nhỏ ở Bolivia. Khi hoạt động phát triển hơn, MicroPlace sẽ mở rộng các đối tác.
Tăng thêm sức mạnh cho người nghèo
Việc tập trung vào đầu tư thay vì cho tiền làm từ thiện là một sự thay đổi đối với Turner. Là sinh viên trường kinh doanh Stanford, Turner bắt đầu bằng việc xây dựng website 4charity.com, giúp mọi người tìm kiếm một cơ sở dữ liệu gồm hàng nghìn tổ chức phi chính phủ để tìm các khoản viện trợ từ thiện. Mục tiêu là khuyến khích mọi người quyên góp về giúp đỡ những người khác.
Nhưng Turner đã thay đổi sau khi cô đến làm việc ở Bangladesh với ngân hàng Grameen, một tổ chức tín dụng vi mô đã đi tiên phong trong ý tưởng về tài chính vi mô vào những năm 1970 và vào năm 2006 đã giành giải Nobel hoà bình.
Ở đó, cô nói, cô đã gặp một phụ nữ chỉ cao có 1,2m, người đã thay đổi cuộc đời sau khi nhận được một khoản vay 50 USD. Người phụ nữ đó đã sử dụng số tiền vay được để mua một khung cửi dệt vải bằng tay để dệt vải và sau đó bán ở một chợ lớn. "Trong năm đầu tiên, bà ấy đã kiếm đủ tiền để trả nợ cùng với lãi suất, xây một ngôi nhà, và trả tiền cho con cái đi học", Turner nói, "Bà ấy đã đưa tôi tới ngôi làng của bà một cách tự hào".
Một số người phê bình cho rằng cho vay vi mô khó mà có thể là loại thuốc chữa bách bệnh để chống đói nghèo. Và, với số tiền ít ỏi như thế, một số gia đình nghèo có thể chọn dùng khoản vay đó để mua thực phẩm và thuốc men trong những tháng được vay, hơn là đầu tư nó vào một chuyện kinh doanh, khiến cho khoản vay chẳng khác nào một khoản tài trợ từ thiện.
Những nhược điểm không thể ngăn được sự phổ biến ngày càng tăng của phong trào tài chính vi mô ở Mỹ. Vào năm 2005, Kiva và một website khác, Prosper.com, đã ra mắt tại San Francisco. Prosper đã gây quỹ được 7,5 triệu USD vốn mạo hiểm, và đã phân bổ hàng chục triệu trong những khoản vay có giá trị trung bình 5.000 USD. Kiva cũng đã phân bổ hơn 13 triệu USD cho vay, với giá trị trung bình mỗi khoản vay là 500 USD, cho những doanh nghiệp nhỏ ở những nơi như Campuchia, Samoa, và Dải Gaza.
Trung bình, các doanh nghiệp chỉ mất một ngày để được nhận tiền hỗ trợ, và những chủ doanh nghiệp mới được lên danh sách mỗi ngày. "Chúng tôi thực hiện tài chính vi mô để tăng sức mạnh cho người nghèo, nhưng khi bạn cho mọi người khả năng giúp đỡ những người khác theo cách người với người, thì chính họ cũng cảm thấy mình được tăng thêm sức mạnh", Fiona Ramsey, giám đốc quan hệ công chúng ở Kiva nói. "Mọi người đã tìm đến chúng tôi như là một cách để tạo sự khác biệt. Và với sự ra đời của MicroPlace, những nhà đầu tư tiềm năng sẽ có một nơi khác để làm điều tương tự".
(Theo SGTT)
Bình luận